Altın oran, doğada sayısız canlının ve cansızın şeklinde ve yapısında bulunan özel bir orandır. Doğada bir bütünün parçaları arasında gözlemlenen, yüzyıllarca sanat ve mimaride uygulanmış, uyum açısından en yetkin boyutları verdiği sanılan geometrik ve sayısal bir oran bağıntısıdır. Doğada en belirgin örneklerine insan vücudunda, deniz kabuklularında ve ağaç dallarında rastlanır. Platon’a göre kozmik fiziğin anahtarı bu orandır. Altın oranı bir dikdörtgenin boyunun enine olan “en estetik” oranı olarak tanımlayanlar da vardır. (Kaynak: wikipedia.)

Fotoğrafa uyması için üstüne bindirdiğim spiral şeklinin oranları değişti yani artık altın spiral değil, standart bir spiral görüyoruz. Burada bakış boşluğunun da uygulamasını görüyoruz yani konuyu, baktığı yönde olmayan 1/3 çizgisine yerleştiriyoruz. Altın oran olan 3/8 resim gibi, acelemizin olmadığı görsel sanatlarda uygulamada sorun çıkarmazken fotoğraf gibi zamanlamanın önemli olduğu bir türde hızlı uygulanma konusunda biraz sorunlu olmaktadır. Nedeni de 3′e 5 oranını anında kestiremeyip biraz düşünmemizin gerekmesidir. İşte bu sorunu ortadan kaldırmak için fotoğrafçılar altın oran yerine 1/3 oranını kullanmayı önermişlerdir. 1/3 kuralının pratikteki uygulaması ise şu şekilde yapılmakta: Çerçeveyi yatayda ve dikeyde üçer eşit parçaya bölecek şekilde ikişer çizgi, yani toplamda 4 çizgi çiziyoruz. Bu çizgilerin kesişim noktaları ilgi merkezimiz olmak için uygun konumlar olmuş oluyor. Kompozisyonumuzu oluştururken buna dikkat ederek öğelerimizi yerleştirerek göze daha hoş görünen, dengeli kareler elde edebiliriz. 1/3 kuralının uygulandığı bir diğer alan da ufuk çizgisini içeren fotoğraflardır. Karenin ortasından geçen ufuk çizgisi kullandığınızda ağır eleştirilere maruz kalabilirsiniz :) Bunun nedeni de bu meşhur 1/3 kuralından başkası değildir. Deniz içeren bir fotoğraf çektiğinizde denizle gökyüzünün birleştiği hattın yani ufuk çizgisinin yataydaki 1/3 çizgilerinden birinde olması tercih edilir. Ufuk çizgisinin 1/3 kuralına göre üstteki yatay çizgiye oturulduğu deniz içeren bir kare. Çocuk tam olarak 1/3 çizgisinde değil ama o da altın orana göre konumlandırılmış 1/3 kuralının uygulandığı bir kaç kare: Konser karelerimde 1/3 kuralına mümkün mertebe uymaya çalışıyorum ve bu sayede daha dengeli fotoğraflar elde ettiğimi düşünüyorum. Çabuk değişen ortam ışıkları nedeniyle hız da önemli olduğundan mükemmel bir 1/3 oranı tutturmak pek mümkün olmuyor Konser karesi de olsa eğer konunuz bir müzisyense genelde yüzünü 1/3 çizgileriin kesişim noktasına koymayı tercih edersiniz. Özellikle genel dedim çünkü yeri geldiğinde gitar çalan bir el de konumuz olabilir.

Portre çekiminde de 1/3 kuralı çok sık kullanılır. Tam boy portrelerde model çizgi üzerine oturtulabilir. Yerine göre kesişim noktalarına da yerleştirebilirsiniz ama o zaman fotoğrafın geneline göre çok az yer kaplama durumu oluşabilir. Tam boy olmayan portreler içinse kesişim noktalarına özellikle gözleri yerleştirmek uygun olacaktır. 1/3 Kuralını uygulamak için konu sınırlaması yoktur. Makro hayvan karelerinizde de hayvanın kafasını kesişim noktalarına yerleştirebilirsiniz. Orijinal kadraj 70-200mm lensin 200mm'sine rağmen geniş kaldığı için kesme uyguladım. Solda benim tercih ettiğim kesmeyi görüyosunuz. Sağda ise 1/3 kuralının daha katı bir şekilde uygulandığı kesme mevcut (Photoshop'da eksik kalan taraflarını hızlı bir şekilde tamamladım:)). Hangisini tercih edersiniz? Baskının ne boyutta yapılacağına göre değişebilecek bir tercih ama ben soldaki kesmemden gayet memnunum :)Yani her zaman kuralı katı bir şekilde uygulamaya çalışmamalıyız Burada unutmamamız gereken, 1/3 kuralı genelde çoğu kareye uygulanabilirken buna uymayan fotoğrafların da her zaman olacağıdır yani her fotoğrafı 1/3 kuralına uyduracağım diye uğraşmamak gerekir. Bu kuralı ihlal edebileceğimiz durumlardan biri mesela simetrik yapıya sahip fotoğraflardır. Göze hoş gelen hemen hemen her karede 1/3 kuralı yoksa bile genel bir denge gözetilmiştir. 1/3 kuralının uygulanmadığı ama yapının simetrik formunun kullanılması sonucu oldukça estetik ve dengeli duran bir mimari fotoğraf. Kimilerine göre kurallar yıkılmak için yapılmıştır. Kimileri de kuralların mükemmellik için varolduğunu ve mükemmelliğin ise sıkıcı olduğunu düşünür. Karar sizin :)